Ekologia
Artykuły na tematy ekologiczne
2006-04-08 Kałuski Bogusław
Ekologiczny aspekt kultury i cywilizacji człowieka
Kilka przykładów
Jeżdżąc na Zachód zauważyłem, że jest tam mniej much. Dostrzega się to najpierw na przedniej szybie auta, na której owady roztrzaskiwane są podczas jazdy. – Jest ich mniej dlatego, że jest tam mniej rzeczy rozkładających się? A może dlatego, że jest tam w ogóle mnie owadów… z powodu stosowania w rolnictwie większej ilości środków owadobójczych? - I jest tam też mniej kwiatów… z powodu stosowania większej ilości środków chwastobójczych. - Z drugiej strony zdaje się tam być większa dbałość o środowisko. Może właśnie w reakcji na mniej kwiatów na łąkach.
Przyjechali do nas w gości Holendrzy. Pokazałem im jezioro, przy którym są żerenie bobrów. Powiedzieli, że swego czasu sprowadzili do siebie bobry z Polski, lecz po jakimś czasie wyginęły. Badali okoliczne powietrze i wodę, lecz były czyste. Dopiero w glebie pod żereniami stwierdzono zbyt duże stężenie toksyn. – Tak, powietrze i woda były już czyste, a ziemia jeszcze nie.
Z Londynu zniknęła mgła. Okazało się, że była związana z epoką przemysłową. Można było sądzić, że ta mgła jest jakoś związana z wilgotnym klimatem, z wyspami wśród morza, a okazało się, że to skutek oparów przemysłowych. - Rozpłynęła się, gdy zmieniono paliwa na lżejsze i gdy na kominach założono filtry.
W Alpach wycięto drzewa. Wody deszczów nie były więc w nich zatrzymywane, lecz zaczęły szybciej spływać do strumieni. Duża ilość szybko płynącej wody pogłębiała strumienie. Tym samym obniżał się poziom wody gruntowej i poszycie zmieniało się jeszcze bardziej. Na takim terenie już nie chciały rosnąć sadzonki drzewa, jakie kiedyś wyrąbano i jakie teraz próbuje się nasadzić na nowo - bo przecież to jest już inne miejsce (inna nisza ekologiczna). Całe dziesiątki lat trwa wypróbowywanie, jakie drzewa będą mogły przyjąć się tam masowo. W tym czasie chmury przepływające nad Alpami nie są wyczesywane przez brakujące tam lasy. Konsekwencje tego (i innych posunięć kultury technicznej człowieka) odczuwane są wszędzie, jako inna niż dotąd pogoda. – W tym świetle wydaje się być bardzo korzystne, że Wisła (z braku funduszy) nie została uregulowana. Zachowane są czy raczej ostały się naturalne rozlewiska Wisły, działające uspakająco podczas wezbrań wód i pełne życia (ekosystemy). Natomiast rzeki Zachodu płyną często jak rynny, z których przelewa się w czasie topnienia śniegów lub wzmożonych opadów.
Wiedza techniczna często nie posiada wystarczająco pewnych narzędzi, aby dokładnie przewidywać wszystkie skutki rozwoju naszej cywilizacji. Zwłaszcza, gdy trzeba kierować się również ekonomiczną wykonalnością współczesnych projektów, wybierane są rozwiązania, co do których jest tylko nadzieja, że nie będę miały negatywnych konsekwencji. – Wydaje się, że w wyborze stylu rozwoju istotnym jest wzgląd moralny na życie roślin, zwierząt i w ogóle Ziemi jako ekologicznego systemu dla nas wszystkich. Potrzebna jest też duchowa ufność, że stać nas na dobre rozwiązania.
08.04.2006
09.04.2006